Odessa
Edward Raczynski Odessa Seyahati1812 ve 1813 senelerindeki miasma (veba)" Odesa'nın çevre nüfusunu bayağı azalttı. Bütün köyler sakinlerini kaybetti; şimdi hükümet buralara yeni yerleşimciler getiriyor. Uscilug yolunda, Polonya'daki eski yerlerini terk ederek, yeni koloniler kuracakları Baserabya'ya gitme telaşında olan yüzer küsur Alman çiftçi ile karşılaştım. Muhtemelen bu bahtsızlar, toprağın bolluğuna rağmen, steplerdeki kuraklığın sık sık çiftçinin ümitlerini yıktığını, sert ve uzun geçen kışları tamamen odundan yoksun kalmanın çok kötü olduğunu, son olarak farklı iklimin, bulaşıcı hastalıkların ve miasma tehlikesinin, onların bu topraklardan bekledikleri fayda lardan çok daha baskın geldiğini henüz bilmiyorlardı. 1812'de iki bin altı yüz otuz iki kişinin öldüğü salgının hatırası canlı olduğu için Avrupa karantinalarında alınan alışıldık tedbirler Odesa'da, diğer liman şehirlerinde olanlardan daha sıkı tutuluyor." Bu korkunç felaketin ilk sebebi, bir aktris için İstanbul'dan gizlice getirilen ve üzerinde hastalık bulunan tiftik şalmış. Birkaç gün sonra şanssiz aktris ilk kurban olmus; lakin hekimler onun hastalığını atma olarak teşhis etmişler, kısa süre sonra miasma gittikçe daha çok yayılmaya başladığında, hataları anlaşılmış, dolayısıyla Odesa'nın kapıları kapatılmış, hastatalığin ilerlemesini sürdürmesini önlemek maksadıyla bütün kiliseler, borsa, tiyatro, gümrük odaları ve mahkemeler de kapatılmış.