Kars

Kars yolundan iki kez geçtim: Öbür yoldan çok daha uzun ve sıkıcı. Köprüden ayrıldıktan sonra, ilk dört gün boyunca ormanlarla ve çok ıssız yörelerle kaplı yerlerden geçiliyor. Burada yalnızca bir tek köy gördüm. Ne var ki Kars’a yaklaşıldığında, daha hoş yerleri ve tahılları, meyveleri gönlünüzce bulabileceğiniz tarıma açılmış topraklarla karşılaşılıyor. Yiyecek maddeleri çok güzel ve ucuz
olmasına karşın nüfusu az. Ne var ki burasını çoğunlukla ordunun buluşma yeri
olarak seçen padişah kenti her imar etmek istediğinde ve köyler kurmaları için ahali
gönderdiğinde İran Şahı -tıpkı Culfa’da ve sınır boyunda sekiz dokuz günlük yolda
bulunan diğer yerlerde olduğu gibi- her şeyi yakıp yıkıyormuş.
Jean-Baptiste Tavernier, Tavernier Seyahatnamesi, (ed. Stefanos Yerasimos, çev. Teoman Tunçdoğan), İstanbul 2006, s. 63